Trước khi mua, điều đầu tiên cần quan tâm chính là sức khỏe của chú cá. Luôn nhớ đừng bao giờ chọn mua những con cá cứ trốn hoài trong một góc hồ, bơi loạn xạ bất thường hay bị thương tổn trên bề mặt da. Các dấu hiệu bệnh tật khác còn có: Vây bơi bị cụp sát mang, bong vảy, lồi hậu môn, thở gấp, mắt to không cân xứng hay đầu quá to ( cá bị còi).
Một chú cá khỏe mạnh sẽ có dáng bơi khỏe và thướt tha, toàn bộ dàn vây, đuôi, kỳ cờ đều mở căng. Thân cá phải to bản và dáng cân đối, các hàng vảy xếp thẳng hàng và đối xứng, đặc biệt hai vây bơi phải lớn và mở căng khi bơi.
Hình cá rồng dáng chuẩn
Cá phải dạn người và chịu ăn. Mắt phải trong và cân xứng về tổng thể. Miệng và hai hàm phải khép kín, đều. Hai râu phải dài, thẳng và uy nghi. Màu vảy phải rõ, sắc nét bất kể đó là giống cá Rồng nào. Và cuối cùng về tổng thể con cá phải mang lại cho bạn một cảm giác thanh lịch mà hùng vĩ.
Các chi tiết cần lưu ý khi quan sát và đánh giá một chú cá Rồng đẹp
1. Thân hình / Dáng
Thân hình to bản và dáng cân đối, bộ đuôi vây kỳ cờ hoàn thiện và phát triển đúng mức. Thân hình đẹp khi nhìn vào sẽ thấy dáng cân đối, không quá mỏng manh hay quá mập. Có 2 điểm cần quan tâm khi chăm sóc dáng cá: môi trường nước và chế độ thức ăn cho cá.
+ Dung tích hồ nuôi (kích cỡ hồ) sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới việc phát triển và tăng trưởng về hình dáng của chú Rồng yêu quý. Về căn bản, một hồ lý tưởng để nuôi cá rồng phải có kích thước tối thiểu là: 1,2m (Dài) x 60cm (Rộng) x 70cm (cao) hoặc lớn hơn càng tốt. Dung tích hồ nuôi quá nhỏ sẽ khiến chú cá bị còi cọc, còng lưng, hay dáng bị tròn lại.
+ Thức ăn dạng cá mồi hay tép mồi rất giàu chất dinh dưỡng. Ngoài ra, còn có nhiều loại thức ăn phù hợp khác. Đừng để cá Rồng chỉ quen ăn một loại thức ăn hoặc cho ăn quá nhiều. Khẩu phần ăn phải được kiểm soát và theo dõi chặt chẽ.
2. Màu sắc
Tùy thuộc vào từng giống cá Rồng, màu sắc đặc trưng của mỗi loại cá sẽ khác nhau. Tiêu chuẩn quan trọng nhất về màu sắc của mỗi loại cá hoàn toàn phụ thuộc vào giống loại và gien di truyền của từng loài. Mỗi loài đều được thừa hưởng gien di truyền từ bố mẹ. Cá đẹp là cá thừa hưởng hết các phẩm chất màu sắc của bố mẹ được thể hiện rõ ở tuổi trưởng thành và đặc biệt rực rỡ khi đã thành thục (4-5 năm). Cũng như con người, hầu hết cá rồng con nhìn bề ngoài đều khá giống nhau tùy nhiên khi lớn dần thì các yếu tố di truyền giống cha mẹ sẽ ngày càng rõ nét hơn.
Nếu bạn nuôi cá rồng huyết long bạn nên chọn nền màu đen. Phông màu này sẽ làm cho những chú cá trở nên đỏ sáng lóng lánh và đẹp hơn
Cá huyết long
Nếu bạn chọn một chú cá rồng Kim Long thì nên chọn màu nền sáng như phong trắng, xanh dương hoặc tranh 3d…… Điều này sẽ thúc đẩy quá trình hình thành vây màu vàng trên lưng nhanh hơn
Qúa bối đầu vàng
3. Vảy
Vảy phải sáng, vảy lớn và đều, các lớp đều nhau.
Một trong những điểm thu hút nhất của cá Rồng chính là những hàng vảy sáng óng ánh, các hàng vảy sắp đều đẹp trên thân, vảy lớn và có độ phản xạ ánh sáng cao.
4. Râu
Hai râu phải dài đều nhau, râu thẳng và hùng dũng
Hai râu cá phải có độ dài bằng nhau, râu phải dài, thẳng và màu râu phải gần giống với màu của thân cá. Nét đẹp huyền ảo và hùng dũng của cá Rồng một phần cũng nhờ vào bộ râu. Do vậy khi lựa cá, cần tránh những cá có râu bị gãy, râu quá ngắn hay bị cong. Nếu râu bị cong, gãy hay bị tổn thương, việc hồi phục lại bộ râu tùy thuộc vào độ tuổi của cá. Cá Rồng càng trẻ thì tốc độ hồi phục càng cao.
Râu cá Rồng có thể bị hư hại trong 2 trường hợp sau:
A. Gãy tận gốc: Trường hợp này thì cơ hội hồi phục gần như rất hiếm, bất kể tuổi cá còn nhỏ tới đâu.
B. Gãy phần giữa/ngọn: Nếu râu cá rồng bị cong mà chưa gãy, cách tốt nhất là nên cắt tỉa bỏ bớt phần cong sau đó chờ đợi râu mọc ra lại và đều hơn.
5. Vây
Tia vây phải cứng cáp, vây lớn và luôn xòe rộng
Dáng bơi uy nghi và quý phái của và vẻ đẹp sang trọng của cá Rồng phần lớn tùy thuộc vào các vây. Các vây bơi đối với cá Rồng cũng như tay chân đối với con người vậy. Một dàn vây hoàn chỉnh phải không bị rách, trầy xước, lúc nào cũng mềm mại nhưng căng đều, các tia vây cứng và thẳng. Một khiếm khuyết nhỏ hay thương tật ở vây cũng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến dáng bơi độc đáo của cá Rồng. Nếu các tia vây bị gãy hay thương tổn, cần phải chữa trị ngay lập tức, đặc biệt là vây lưng. Vì vây lưng là vây chính để bơi của cá Rồng.
6. Mắt
Mắt phải trong sáng, không có màng mờ, cả hai mắt phải cân đối cả về hình dạng và kích cỡ mắt, tránh mắt xệ hay mắt lồi.
Mắt cá bị xệ
Mắt trong, sáng lấp lánh (không bị màng mờ), tròng đen mắt nằm chính giữa, cả hai mắt cân đối cả về hình dạng và kích thước, không bị xệ hoặc bị lồi. Mắt chính là điểm quan trọng nhất để đánh giá chất lượng của chú cá Rồng. Xệ mắt không phải do yếu tố di truyền từ bố mẹ mà thực chất là do các thói quen nuôi dưỡng không đúng cách. Một ví dụ thường thấy là nếu cho ăn thức ăn chìm dưới đáy hồ khiến cho cá Rồng cứ phải thường xuyên nhìn xuống đáy có thể khiến cá bị xệ mắt! Cách khắc phục tình trạng này rất đơn giản: nên cho ăn các loại thức ăn nổi trên mặt hồ !
Bí quyết nuôi dưỡng một chú cá Rồng đẹp
Được ngắm nhìn một chú cá Rồng tuyệt đẹp, màu sắc phát triển đúng mức với dáng vẻ uy nghi và bí ẩn là một thú vui không gì có thể tả nổi. Lẽ dĩ nhiên, giống loại và xuất xứ của chú cá là một điều rất quan trọng, nhưng tay nghề và kỹ năng của người nuôi cũng góp một phần không kém trong việc phát triển hết mọi tiềm năng phẩm chất của con cá. Điều quan trọng đầu tiên nhất cần rõ chính là phẩm chất nước, thứ nhì là chế độ ăn uống sẽ là 2 vấn đề thiết yếu để đảm bảo cá phát triển hết tiềm năng khi vào tuổi trưởng thành.
Chất lượng nước phần lớn sẽ được quyết định bởi một hệ thống lọc sinh học hiệu quả, cùng với chế độ thay nước theo định kỳ, hút bỏ các chất cặn bã hay chất thải của cá, thường xuyên theo dõi nồng độ pH, nitrate, amonia, v.v… Cá Rồng cũng cần chất carotene để lên màu và thể hiện hết độ lóng lánh của vảy. Do vậy, cho ăn tôm nguyên con cả vỏ là một cách thức giúp cá Rồng mau cải thiện màu sắc. Ngoài ra, dùng thêm ếch nhái, sâu (superworms), cá mồi sẽ cung cấp thêm các loại khóang chất và vitamin cần thiết.