Cá xiêm đá hay còn gọi là cá Betta, một giống cá cảnh có tính hiếu chiến rất cao được tìm thấy ở nhiều khu vực khác nhau tại Thái Lan. Chúng là loài cá cảnh thường được nuôi độc lập, có hình dáng đa dạng và phong phú về màu sắc. Bởi vì cá xiêm đá có tính cách hung hăng nên ngoài môi trường tự nhiên chúng thường đánh đuổi đồng loại và một số loài cá khác, chính vì thế mà một số người còn nuôi cá xiêm đá vì mục đích thi đấu. Nếu các bạn đang dự định tuyển cho mình một chú cá chiến để tham gia các giải đấu hay chỉ để làm cảnh thì tối thiểu phải nắm bắt được cách nuôi cá xiêm đá cơ bản nhất mà chúng tôi chia sẽ sau đây.
Cách nuôi cá xiêm đá cho người mới bắt đầu
Không chỉ riêng cá xiêm đá mà hầu hết các loài cá cảnh đều cần một môi trường sống phù hợp. Khi xử lý nước các bạn nên điều chỉnh độ PH trong khoảng 6.8-7.4 ( PH trung tính) và chất nước phải mềm. Bạn cũng không cần quá lo lắng về việc lựa chọn nguồn nước vì cá xiêm đá có thể sống ở bất kỳ nguồn nước ngọt nào, thậm chí là nước sông hay nước giếng. Ngoài ra nhiệt độ môi trường sống cũng là điều các bạn cần phải quan tâm vì nó cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh tồn của cá xiêm đá trong môi trường nuôi nhốt. Môi trường sống tốt nhất cho cá xiêm đá thường có nhiệt độ dao động từ 24-30 độ C.
Cách nuôi cá xiêm đá khi mới mua về
Để hạn chế trường hợp cá xiêm đá chết do thay đổi môi trường sống, các bạn cần phải ngâm cả bịch cá vào trong bể nuôi từ 15-30 phút. Việc này khá đơn giản nhưng rất nhiều người nuôi vẫn thường mắc phải sai lầm, công đoạn này sẽ giúp cá làm quen với môi trường sống mới ( Nhiệt độ, độ cừng, nông độ PH,..).
Trong các cách nuôi cá xiêm đá thì yếu tố thức ăn là một trong những điểm quan trọng nhất vì chúng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của cá xiêm. Trong môi trường hoang dã, cá xiêm thường ăn các loại thức ăn như: bobo, trùng chỉ, cung quăn,… Nhưng khi nuôi trong môi trường nhỏ hẹp như chai, lọ thủy tinh,… chúng ta cần cung cấp thêm một số loại thức ăn khác như: thịt bò xay nhuyễn, tôm, tảo, lục bình,… những loại thực phẩm này sẽ cung cấp nguồn chất dinh dưỡng cần thiết để giúp cá xiêm đá dễ dàng tồn tại trong môi trường nuôi nhốt.
Ngoài nguồn thực phẩm tươi sống các bạn cũng có thể sử dụng các loại thức ăn dạng viên có chứa Astacin, chất này sẽ giúp kích thích tế bào sắc tố làm cho màu sắc của cá xiêm thêm sặc sỡ hơn. Tuy nhiên không nên sử dụng thức ăn dạng hạt thường xuyên mà phải kết hợp một cách hợp lý với thức ăn tươi sống để không làm mất đi bản năng hoang dã của chúng.
Cá xiêm đá là loài cá dễ sinh sản, mỗi lần sinh sản số lượng trứng khá nhiều ( Trung bình khoảng 500-700 trứng). Khả năng thụ tinh cao nên tỷ lể trứng nở cũng khá cao ( Trên 90%), sau sinh sinh sản cá xiêm có thể tái sinh sản trong vòng 10 ngày.
Để nhân giống các bạn cần chuẩn bị sẵn một chiếc bể xi măng nhỏ có kích thước khoảng 50×30 cm. Bể cần được ngâm, rửa sạch sẽ trước khi thả cá vào, bên cạnh đó các bạn chỉ nên đổ vào bể chừng 2.5-3 tấc nước là đủ.
Sau khi bể cá sẵn sàn chúng ta cần phải làm tổ cho cá đẻ. Cách làm tổ cho cá xiêm đẻ khá đơn giản, bạn chỉ cần một ít lá chùm ruột thả vào trong bể để cá trống nhả bọt làm tổ.
Cá trống: Nên chọn những con có thân hình càng lớn càng tốt, vảy dày, vây và đuôi xòe rộng và không có dị tật. Cá trống cần phải hung hăng, ngoài ra nên chọn những chú cá trống nhả bọt liên tục trên mặt nước.
Cá mái: Chọn những con có thân hình lớn, màu sắc đậm và cơ thể không mang những thương tích. Bên cạnh đó các bạn nên hạn chế chọn những con mái quá hiền mà phải hung hăng, không nhút nhát, có biểu hiện phù mang khi thấy cá trống. Đối với cá mái các bạn nên lưu ý thời kỳ sinh sản của chúng, cá mái sắp đẻ phần bụng cung đầy có chứa nhiều trứng vàng ( Phần hậu môn có lòi trứng nhỏ màu trắng). Nếu cá mái chưa có những dấu hiệu này chứng tỏ chúng chưa vào thời kỷ sinh sản.
Theo một số người chơi lâu năm, cá trống và mái có cùng màu sắc thường cho ra đời sau giống với bố mẹ. Nếu chọn trống mái có màu sắc khác nhau thì đời sau sẽ bị lai tạo.
Tiến hành cho cá xiêm sinh sản
Sau khi chọn được cặp giống ưng ý nhất các bạn cho chúng vào 2 chiếc lọ thủy tinh riêng biệt, đặt 2 chiếc lọ thủy tinh vào gần nhau trong 2 ngày để chúng làm quen. Sau đó chúng ta sẽ thả chúng vào trong bể đã chuẩn bị sẵn, trước khi thả vào trong bể sinh sản các bạn nên cho chúng ăn trước thật no để đảm bảo quá trình sinh sản được thuận lợi.
Sau một ngày thả chung, cá trống sẽ bắt đầu làm tổ và rượt đuổi con mái. Thời điểm này màu sắc của cặp cá giống trở nên đen sậm, chúng thường bơi sát nhau và có những biểu hiện thân mật. Khi cá mái sắp đẻ, chúng thường châu miêng lại với cá trống và cuộn tròn trong tổ, lúc này cá mái bắt đầu đẻ hàng loạt trứng và cá trống sẽ thực hiện quá trình thụ tinh. Tính từ thời điểm này cá trống bắt đầu đảm nhiệm vài trò bảo vệ tổ.
Khi đẻ trứng xong cá mái sẽ bơi đến và nằm vào một góc trong bể cá, lúc này các bạn nên vớt cá mái ra nuôi riêng nếu không cá trống sẽ ruột đuổi và cắn chết cá mái. Kể từ lúc tách cá mái khoảng 2 ngày sau trứng sẽ bắt đầu nở, các bạn không nên mở nắp xem thường xuyên cho đến khi chúng được 2-3 ngày tuổi.
Trong vòng 3 ngày đầu tiên, cá xiêm bột hầu như chỉ sống nhờ vào khối noãn hoàng dưới phần bụng, vì thế giai đoạn này chúng không cần nguồn thức ăn ngoài.
Khi được hơn 3 ngày tuổi, khối noãn hoàng dưới bụng sẽ teo dần rồi từ từ biến mất, điều này có nghĩa là nguồn dinh dưỡng dự trự của chúng đã cạn kiệt. Lúc này là thời điểm chúng cần nguồn thức ăn bên ngoài, thời điểm này kích thước của cá xiêm còn rất nhỏ nên chúng chỉ có thể ăn thảo trùng.
Cách chế biến thảo trùng cho bạn nào chưa biết: Dùng một chén nhựa nhỏ rồi bỏ vào trong đó một ít lá xà lách, thêm nước vào trong chén rồi để trong vòng 3 ngày. Sau 3 ngày bên trong chén sẽ bắt đầu xuất hiện những con thảo trùng rất nhỏ và mắt thường gần như không thể nhìn thấy được.
Khi cá con lớn hơn thì bạn nên bắt đầu cho chúng ăn bobo, con đỏ, rận nước,.. Nguồn thức ăn này sẽ cung cấp những chất dinh dưỡng cần thiết giúp cá xiêm phát triển nhanh chóng và giúp cá con hình thành bản năng hoang dã ( Săn bắt mồi). Chỉ nên cho cá con ăn vừa đủ để tránh tình trạng chúng ăn không hết, thức ăn thừa sẽ làm bẩn nước.
Sau khi cá xiêm con được 45 ngày tuổi các bạn đã có thể cho chúng ăn cung quăn, trùng chỉ, trùng muối hay các loại thức ăn dạng viên. Nên thay đổi thức ăn thường xuyên để cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và kích thích sự thèm ăn của chúng.
*****