Cá Vồ Đém Làm Món Gì Ngon / Top 16 Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 10/2023 # Top Trend

(Dân Việt) – Cá vồ đém là món ăn ưa thích của nhiều người dân Nam Bộ, đặc biệt là khu vực sông Tiền và sông Hậu. Song, có lẽ một phần bởi vị ngon của loài cá này mà ngày nay để tìm được một con cá vồ đém ngoài thiên nhiên thật không phải là việc dễ dàng.

Cá vồ đém tên khoa học là Pangasius Larnaudii, tên tiếng Anh là Black Spotted Catfish, thuộc loài da trơn, có thân dài như cá tra, răng nhỏ, mịn, râu ngắn, đặc biệt hai bên vây ngực phía trên có một đốm đen khá to (có lẽ vì thế mà dân gian xưa nay vẫn quen gọi là vồ đém). Loài cá nầy thích sống ở những vùng nước sâu hoặc dòng chảy mạnh.

Xưa kia vồ đém xuất hiện nhiều ở lưu vực sông Cửu Long. Chúng có quanh năm nhưng mùa khai thác nhiều nhất là tháng tám bằng cách cào, lưới, câu giăng và câu cần. Cá đánh bắt được thường có trọng lượng từ 2 – 5 kg/con. Khoảng đầu mùa mưa, cá thường di cư ngược dòng về phía thượng nguồn.

Đặc điểm của vồ đém là thịt ngon, béo, phi lê cá dẽ hơn cá tra và ba sa. Cá càng to thịt càng ngon. Nắm bắt được nhu cầu thưởng thức của thực khách, hiện nay một số nhà hàng đã khai thác loài cá quý hiếm nầy để phục vụ cho khách hàng, tuy nhiên đa phần là cá nuôi trong ao hồ, chỉ một số ít đánh bắt được ngoài thiên nhiên.

Tại TP.Cần Thơ có một nhà hàng chuyên phục vụ các món ăn đặc sản được chế biến từ cá vồ đém như: Cá vồ đém nướng muối ớt, cá vồ đém nấu mẻ, cá nhúng lẩu, cá kho mắm. Ngoài ra còn có cá chưng tương hột, cá kho tộ, chiên tươi… mỗi món đều có mùi vị riêng, độc đáo, vừa nồng nàn vừa lạ miệng, giúp cho người ăn hài lòng với khẩu vị cùa từng món ăn. Thực khách được quyền lựa chọn những con cá tươi nguyên vừa mới kéo lưới lên. Các đầu bếp Cần Thơ khéo tay sẽ chia con cá ra nhiều bộ phận riêng từ đầu cá, ruột cá đã làm sạch và phi lê thịt. Ai thích thứ nào cứ từ từ chế biến và thưởng thức một cách thoải mái.

Món phổ biến nhất là món nướng sả ớt vừa mặn mặn, vừa cay cay nồng nồng. Cá cắt khoanh mỏng, ướp chung với muối hột và ớt hiểm xanh rồi nướng trên bếp than hồng. Tuy cách làm đơn giản nhưng thịt dai dai và mặn mà, hấp dẫn nhất là dùng làm món lai rai. Món kế tiếp là cá nhúng lẩu dùng chung với bún. Nồi súp để nhúng cá được phối hợp giữa nước dừa tươi với gia vị, trong đó hương vị chủ đạo là là sả, ớt, ngò gai. Nếu ai thích ăn chua thì dùng thêm chanh hoặc me. Chính vị ngọt của cá hòa quyện cùng với các vị chua, cay, ngọt dịu và mùi thơm quấn quít của các loài rau vườn như cải trời, húng quế, ngò om đã khiến cho người cầm đũa ngất ngây, càng ăn càng kích thích vị giác. Món cá nhúng lẩu ngon nhất là chấm với nước mắm dầm ớt hiểm xanh hoặc muối ớt.

Nếu ai không kiêng cữ có thể gọi món lẩu mắm cá vồ đém. Đây là một trong những món ăn dân dã nhưng không thể thiếu trong thực đơn ẩm thực miền Tây và cũng không đâu ngon bằng bởi hương vị vừa ngọt, vừa béo, vừa thơm lừng đặc trưng khó mà cưỡng lại được.

VT(Nguồn: chúng tôi

Cá vồ đém (đốm) là một loài cá bản địa, xưa kia xuất hiện nhiều trên sông Tiền và sông Hậu nhưng ngày nay đã trở nên rất hiếm, muốn tìm một con ngoài thiên nhiên thật không dễ dàng.

Cá vồ đém tên khoa học là Pangasius Larnaudii, tên tiếng Anh là Black Spotted Catfish, thuộc loài da trơn, có thân dài như cá tra, răng nhỏ, mịn, râu ngắn, đặc biệt hai bên vây ngực phía trên có một đốm đen khá to (có lẽ vì thế mà dân gian xưa nay vẫn quen gọi là vồ đém). Loài cá nầy thích sống ở những vùng nước sâu hoặc dòng chảy mạnh.

Xưa kia vồ đém xuất hiện nhiều ở lưu vực sông Cửu Long. Chúng có quanh năm nhưng mùa khai thác nhiều nhất là tháng tám bằng cách cào, lưới, câu giăng và câu cần. Cá đánh bắt được thường có trọng lượng từ 2 – 5 kg/con. Khoảng đầu mùa mưa, cá thường di cư ngược dòng về phía thượng nguồn.

Đặc điểm của vồ đém là thịt ngon, béo, phi lê cá dẽ hơn cá tra và ba sa. Cá càng to thịt càng ngon. Nắm bắt được nhu cầu thưởng thức của thực khách, hiện nay một số nhà hàng đã khai thác loài cá quý hiếm nầy để phục vụ cho khách hàng, tuy nhiên đa phần là cá nuôi trong ao hồ, chỉ một số ít đánh bắt được ngoài thiên nhiên.

Tại TP.Cần Thơ có một nhà hàng chuyên phục vụ các món ăn đặc sản được chế biến từ cá vồ đém như: Cá vồ đém nướng muối ớt, cá vồ đém nấu mẻ, cá nhúng lẩu, cá kho mắm. Ngoài ra còn có cá chưng tương hột, cá kho tộ, chiên tươi… mỗi món đều có mùi vị riêng, độc đáo, vừa nồng nàn vừa lạ miệng, giúp cho người ăn hài lòng với khẩu vị cùa từng món ăn. Thực khách được quyền lựa chọn những con cá tươi nguyên vừa mới kéo lưới lên. Các đầu bếp Cần Thơ khéo tay sẽ chia con cá ra nhiều bộ phận riêng từ đầu cá, ruột cá đã làm sạch và phi lê thịt. Ai thích thứ nào cứ từ từ chế biến và thưởng thức một cách thoải mái.

Món phổ biến nhất là món nướng sả ớt vừa mặn mặn, vừa cay cay nồng nồng. Cá cắt khoanh mỏng, ướp chung với muối hột và ớt hiểm xanh rồi nướng trên bếp than hồng. Tuy cách làm đơn giản nhưng thịt dai dai và mặn mà, hấp dẫn nhất là dùng làm món lai rai. Món kế tiếp là cá nhúng lẩu dùng chung với bún. Nồi súp để nhúng cá được phối hợp giữa nước dừa tươi với gia vị, trong đó hương vị chủ đạo là là sả, ớt, ngò gai. Nếu ai thích ăn chua thì dùng thêm chanh hoặc me. Chính vị ngọt của cá hòa quyện cùng với các vị chua, cay, ngọt dịu và mùi thơm quấn quít của các loài rau vườn như cải trời, húng quế, ngò om đã khiến cho người cầm đũa ngất ngây, càng ăn càng kích thích vị giác. Món cá nhúng lẩu ngon nhất là chấm với nước mắm dầm ớt hiểm xanh hoặc muối ớt.

Nếu ai không kiêng cữ có thể gọi món lẩu mắm cá vồ đém. Đây là một trong những món ăn dân dã nhưng không thể thiếu trong thực đơn ẩm thực miền Tây và cũng không đâu ngon bằng bởi hương vị vừa ngọt, vừa béo, vừa thơm lừng đặc trưng khó mà cưỡng lại được.

Theo Phúc Lộc (danviet.vn)

Giá trị kinh tế cá vồ đém

             Sau một thời gian dài cá tra lên ngôi trong giai đoạn 2023 – 2023 đến thời điểm này giá cá tra đang lao dốc không phanh. Vì vậy người dân ĐBSCL đã bắt đầu chuyển sang nuôi cá vồ đém, tuy cá vồ đém không đi xuất khẩu nhưng bán ra thị trường nội địa  (bán cá chợ) giá vẫn cao gấp 2-3 lần so với cá tra nuôi công nghiệp hiện tại.             Cá vồ đém cùng họ với cá tra, basa là loại cá da trơn, do cá vồ đém là dạng bán hoang dã, thả mật độ thưa 1m2 khoảng 3-4 con, thức ăn chủ yếu tận dụng các loại phụ phẩm như cá biển, cám, gạo, rau, củ, quả… Cá nuôi từ 12-15 tháng đạt trọng lượng từ 1,2-1,4kg/con. Nếu cá nuôi càng lâu cá nặng từ 20-30kg/con giá bán càng cao. Hiện tại cá vồ đém được các thương lái vào tận ao thu mua loại cá trên 1,2kg giá 40.000 đ/kg, cá từ 4kg trở lên giá từ 150.000 đ/kg, cá trên 10kg giá 200.000 đ/kg.              Theo nhiều người dân nuôi cá vồ đém, đầu ra luôn ổn định, giá cao. Tuy thời gian nuôi có nhiều hơn cá tra nhưng vốn đầu tư thấp. Thậm chí có nhiều hộ nhờ nuôi cá vồ đém đã trả được nợ ngân  hàng do thua lỗ các loài cá khác..              Đối với các hộ nuôi theo mô hình lồng bè cá vồ đém không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn rất dễ quản lí, chăm sóc tiết kiệm được khá nhiều thời gian so với các loài cá khác, ít bị hao hụt.

Hiện nay trại giống của chúng tôi có cung cấp đầy đủ các cỡ giống cá vồ đém từ lồng 7-14 tùy theo yêu cầu của bà con. Do giá cá liên tục biến động nên bà con nào có nhu cầu mua con giống xin vui lòng liên hệ với chúng tôi

.

Xin chân thành cảm ơn bà con!.

RẤT HÂN HẠNH ĐƯỢC PHỤC VỤ BÀ CON!

Sau một thời gian dài cá tra lên ngôi trong giai đoạn 2023 – 2023 đến thời điểm này giá cá tra đang lao dốc không phanh. Vì vậy người dân ĐBSCL đã bắt đầu chuyển sang nuôi cá vồ đém, tuy cá vồ đém không đi xuất khẩu nhưng bán ra thị trường nội địa (bán cá chợ) giá vẫn cao gấp 2-3 lần so với cá tra nuôi công nghiệp hiện tại.Cá vồ đém cùng họ với cá tra, basa là loại cá da trơn, do cá vồ đém là dạng bán hoang dã, thả mật độ thưa 1m2 khoảng 3-4 con, thức ăn chủ yếu tận dụng các loại phụ phẩm như cá biển, cám, gạo, rau, củ, quả… Cá nuôi từ 12-15 tháng đạt trọng lượng từ 1,2-1,4kg/con. Nếu cá nuôi càng lâu cá nặng từ 20-30kg/con giá bán càng cao. Hiện tại cá vồ đém được các thương lái vào tận ao thu mua loại cá trên 1,2kg giá 40.000 đ/kg, cá từ 4kg trở lên giá từ 150.000 đ/kg, cá trên 10kg giá 200.000 đ/kg.Theo nhiều người dân nuôi cá vồ đém, đầu ra luôn ổn định, giá cao. Tuy thời gian nuôi có nhiều hơn cá tra nhưng vốn đầu tư thấp. Thậm chí có nhiều hộ nhờ nuôi cá vồ đém đã trả được nợ ngân hàng do thua lỗ các loài cá khác..Đối với các hộ nuôi theo mô hình lồng bè cá vồ đém không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn rất dễ quản lí, chăm sóc tiết kiệm được khá nhiều thời gian so với các loài cá khác, ít bị hao hụt.

Cá Vồ thuộc họ da trơn, có thân dài, phía trước tròn và dẹp dần về phía sau. Phần đầu của cá dẹp, trán rộng, kích thước to, nhỏ tùy thuộc vào từng loài.

Răng cá nhỏ, râu ngắn, có 4 chiếc râu mép kéo dài xuống gần vùng gốc vây ngực. Mắt cá lớn, mõm rộng.

Toàn bộ cơ thể được bao bọc bởi lớp da trơn, không có vảy. Màu sắc cá thay đổi khác nhau tùy theo từng loài, trong đó, cá vồ đém có màu xám bạc nhạt hơn, cá vồ cờ màu xám đen đậm hơn,…

Kích thước cá vồ khác nhau tùy loài, tuy nhiên, chúng thường to lớn hơn so với những giống cá thủy vực khác.

Trong đó, trung bình, cá vồ thường có chiều dài từ 18 – 25cm, nặng khoảng 400 – 800g. Kích thước, cân nặng càng lớn khi chúng phát triển tốt và có tuổi đời cao hơn. Cá thể lớn nhất hiện tại được tìm thấy là 130cm.

Cá vồ là loài cá di cư, chúng sinh sản và đẻ trứng trước khi bước vào mùa mưa.

🔥🔥🔥 BẠN BIẾT GÌ VỀ: Cá Mối

Cũng như nhiều loài cá sinh sống ở sông hồ khác, cá vồ là loài động vật ăn tạp. Chúng thường ăn các loài động vật giáp xác, thân mềm, cá, tôm, giun.

Ngoài ra chúng còn ăn thực vật, các loại rau, tảo,.. để bổ sung các chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Hiện nay, có 3 dòng cá vồ đang được khai thác để phát triển kinh tế. Đó là: Cá vồ cờ, cá vồ đém và cá vồ chó.

Với cá vồ cờ, tên gọi của loài này xuất phát từ đặc điểm nổi bật trên cơ thể của chúng.

Đó là chiếc vây trên lưng cá vươn cao như ngọn cờ, khi bơi, chúng có khả năng rẽ làn sóng như cá mập, tạo nên nét đặc trưng vô cùng ấn tượng của loài cá này.

🏵️🏵️🏵️ ĐỌC NGAY: Cá Trê

Cá vồ đém có thân dài, viền lưng thẳng, đầu dẹp, mõm tù, râu cá nhỏ và ngắn với phần râu hàm trên dài hơn râu cằm.

Vây lưng và vây ngực của cá có gai, rắn chắc và phần răng cưa hướng về phía gốc vây. Vây đuôi phân thùy khá lớn, có màu xám đỏ nhạt.

Vây hậu môn và lớp màng da giữa của cá có các tia vây màu đen, xen kẽ các tia màu xám nhạt.

Cá vồ chó có thân hình thon dài, phần đầu to, rộng. Miệng cá rộng với 3 đôi râu, phần râu mép dài quá vây ngực. Đôi râu này dài hơn rất nhiều so với hai loại cá vồ còn lại.

Lưng cá có gai vây cứng, dài. Vi bụng kéo dài chạm đến khởi điểm vi hậu môn. Cơ thể của chúng sẫm màu hơn so với cá vồ đém.

Nhìn chung cá vồ chó thường có kích thước bề ngang nhỏ hơn so với vồ cờ và vồ đém, bù lại nó có phần đầu lớn hơn khá nhiều.

⚠️⚠️⚠️ TÌM HIỂU THÊM: Khô cá chỉ vàng tẩm gia vị rim me

Cá vồ và cá tra cùng thuộc 1 họ. Vì vậy, chúng có khá nhiều đặc điểm giống nhau khiến nhiều người bị nhầm lẫn.

Trong đó, Cá tra cũng là cá da trơn, thân dài, mình dẹp ngang. Cá có thân màu xám đen, bụng màu bạc.

Phần đầu cá nhỏ hơn so với cá vồ, miệng khá rộng, mắt to. Trên lưng có vây cao, kết hớp với lớp gai cứng, sắc. Phần vây ngực có ngạnh, bụng có 8 tia phân nhánh, khác với cá vồ chỉ có 6 tia.

Cá vồ là một chi trong họ cá tra, chúng có kích thước lớn hơn so với cá tra. Cơ thể thon, đường viền lưng thẳng với lớp bụng khá lớn.

Màu sắc cá khác nhau tùy vào loài, nhưng chúng chủ yếu có màu xám đen, vàng nhạt xám,…

Câu Cá Vồ được xem là không hề dễ dàng với những người mới tập. Trên thực tế, việc câu loài cá này khó ngay từ bước chuẩn bị mồi.

Mồi câu cá vồ bằng gián cánh: Dùng gián cánh nghiền nát làm mồi câu. Khi ngửi mùi hôi của loài gián này, cá vồ sẽ xúm nhau lại để giành mồi.

Mồi câu siêu nhạy từ cám tanh ủ với mẻ chua: Bạn chỉ cần xay nhuyễn cá nhỏ và ủ với mẻ chua. Tuy nhiên cần chú ý liều lượng, không được quá chua để đảm bảo có thể kích thích và thu hút được cá vồ.

Lưu ý: Nếu chất lượng nước hồ cá vồ sống không đảm bảo, lúc này, bạn có thể sử dụng các loại cám cá đã bốc mùi để tăng hương vị và kích thích cá vồ cắn câu.

Mồi câu từ cám tanh ủ với chuối chín: Sử dụng cám cá ủ với các loại chuối chín (chuối lùn, chuối tiêu, chuối lá,..) Sau khoảng 1 đêm thì kiểm tra nếu chưa có mùi thơm thì tiếp tục ủ trong khoảng 4 – 5 ngày. Cho đến khi hỗn hợp có vị chua và mùi thơm bốc tỏa ra thì đem làm mồi câu cá.

Mồi câu từ trùn hổ: Trùn là nguyên liệu câu cá khá phổ biến từ lâu. Chúng cũng là thức ăn được cá vồ ưa chuộng. Vì vậy, khi xác định trong hồ có cá vồ, bạn có thể sử dụng trùn hồ mắc thành chùm rồi tiến hành câu cá.

Mồi từ cơm mẻ: Cơm mẻ từ lâu đã trở thành một loại mồi câu cổ truyền cho bất kỳ giống cá nào. Tùy thuộc vào sở thích và tập tính của từng loại để tiến hành làm cơm mẻ câu cá cho phù hợp.

♻️♻️♻️ AI CŨNG ĐỌC: Cá Chắm

Cá vồ là loài cá có chất thịt dày, thơm ngon, bổ dưỡng. Thịt của chúng có chứa rất nhiều chất protein, đạm, tốt cho hệ tiêu hóa và tim mạch.

Với vị ngọt thịt của cá vồ, kết hợp với hương thơm của nước dừa tươi, cùng các gia vị vô cùng thơm ngon, đậm đà.

Nguyên liệu: Cá vồ tươi sống, nước dừa tươi, tỏi, ớt, hành lá, nước mắm, tiêu, muối,…

Quy trình chế biến:

Sơ chế cá vồ: Cá vồ rửa sạch nhớt bằng nước nóng hoặc giấm gạo. Sau đó, mổ bụng, bỏ ruột, vây và cắt thành từng miếng vừa ăn.

Tiến hành chiên sơ cá cho đến khi vàng hai mặt thì tắt bếp, vớt cá ra để ráo dầu.

Tiến hành ướp cá với hành ớt, đường, nước mắm, nước màu, muối và một ít tiêu xay. Ướp cá trong khoảng 30 – 60 phút cho đến khi cá ngấm đều gia vị.

Sau khi thấm hết gia vị, bạn tiến hành kho cá. Cho nước dừa tươi vào ngập mặt cá cùng 2 – 4 quả ớt tươi. Khi cá sôi, bạn hạ lửa nhỏ, bỏ bớt bọt, nấu trong khoảng 15 – 20 phút.

Cuối cùng, khi cá có mùi thơm, màu vàng nhạt cánh dán là hoàn thiện, cho một ít hành lá vào, nêm nếm lại gia vị cho vừa ăn rồi tắt bếp.

Chắc hẳn, cháo cá được xem là món ăn khoái khẩu của rất nhiều người. Cháo cá vồ cũng không được xem là một ngoại lệ.

Nguyên liệu: Cá vồ tươi, gạo, hành lá, gừng, tỏi, hành khô, ớt, rau thơm, muối, nước mắm,…

Quy trình chế biến:

Sơ chế cá vồ: Rửa sạch cá bằng nước nóng, rượu hoặc giấm cho hết vị tanh và nhớt. Sau đó mổ bụng, bỏ ruột, vây rồi cắt thành từng khúc vừa ăn. Để ráo nước.

Gạo vo sạch, sơ chế các loại rau củ trước khi bắt tay vào chế biến.

Tiến hành ướp cá trong khoảng 1h với nước mắm, đường, hạt tiêu, bột ngọt, tỏi, ớt, hành tím, gừng,…

Sau khi ướp cá xong thì luộc cá cho chín rồi tiến hành gỡ xương, lọc lấy thịt cá. Sau đó, xào săn thịt cá với hành tím và tỏi cho dậy mùi.

Sử dụng nước dùng luộc cá để nấu cháo. Khi cháo đã nhừ đi cho cá đã xào vào, thêm hành lá cắt khúc (có thể thêm một ít hành tây thái sợi), rau thơm vào là dùng được ngay.

🔔🔔🔔 XEM THÊM: Cách chế biến cá tai tượng chiên

Tùy theo từng mùa vụ, kích thước mà cá vồ được bán với những giá khác nhau. Trong đó:

Phát hiện luồng cá vồ đém, các ngư dân “bố trận” vây lưới khoanh tròn một vùng. Phần lưới còn lại, họ giăng “đan cày” xẻ nhỏ chi chít dọc ngang để cá dính lưới và gọi vui đó là thuật “phong ấn cá”…

Cá vồ đém hay còn gọi cá tra bần có thịt đặc biệt thơm ngon. “Một loài cá thông minh đáo để” – ngư dân Võ Văn Tần (tức Tư Tần, ngụ ấp 3, xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy, Hậu Giang) cười hào sảng…

Cá vồ đém tên khoa học là Pangasius Larnaudii, tên tiếng Anh là Black Spotted Catfish, thuộc loài da trơn, có thân dài như cá tra, răng nhỏ, mịn, râu ngắn, đặc biệt hai bên vây ngực phía trên có một đốm đen khá to (có lẽ vì thế mà dân gian xưa nay vẫn quen gọi là vồ đém). Loài cá nầy thích sống ở những vùng nước sâu hoặc dòng chảy mạnh.

Xưa kia cá vồ đém xuất hiện nhiều trên sông Tiền và sông Hậu nhưng ngày nay đã trở nên rất hiếm, muốn tìm một con ngoài thiên nhiên thật không dễ dàng. Cá càng to thịt càng ngon. Hiện nay một số nhà hàng đã khai thác loài cá quý hiếm nầy để phục vụ cho khách hàng, tuy nhiên đa phần là cá nuôi trong ao hồ, chỉ một số ít đánh bắt được ngoài thiên nhiên.

“Rốn cá” của dân nghèo

Từ dải uốn lượn đến nhiều doi, vụng nông sâu, sông Cái Lớn, sông Ngang Dừa và sông Nước Trong (ba con sông chảy qua ba tỉnh Hậu Giang, Bạc Liêu, Kiên Giang) được thiên nhiên hào phóng ban tặng cho dân nghèo nơi đây một “rốn cá” khổng lồ.

Bám sông mưu sinh gần cả đời người, ông Tư Tần khẳng định Hậu Giang có các vùng đất trầm thủy như Phụng Hiệp, Vị Thủy, Long Mỹ… Nhánh sông Cái Lớn và Nước Trong chảy qua địa phận Vị Thủy và Long Mỹ được xem là cửa sông “giáp nước” dài hàng chục kilômet đổ ra Biển Tây. Các bãi chà mé và giề lục bình vừa ấm vừa êm ven sông khiến cá trê, cá lóc, mè vinh, cá cóc, cá thát lát, cá vồ, đặc biệt là cá vồ đém theo dòng Mekong về đây quần tụ rất nhiều.

“Hồi đó, cá khu này nhiều dữ thần thiên địa. Một tay lưới, một mớ câu, tui đi thả, đi cắm chút xíu là dính đầy nhóc. Ăn ngả nào cho hết. Vợ tui mang ra chợ bán lấy tiền đong gạo. Lũ về, lên đồng bắt cá. Lũ rút xuống sông thì câu cá vồ. Cứ thế, tui mần nghề 40 năm rồi” – ông Tư Tần tâm sự.

Hiện ngư trường sông Cái Lớn, sông Ngang Dừa, đặc biệt là sông Nước Trong, người dân nếu chịu cất công đi bắt cá vẫn tạm mưu sinh được. Ông Tư Tần nhẩm tính: “Một ngày cũng kiếm nổi 100.000-150.000 đồng, mần thạo có thể hơn. Cần câu cơm tụi tui mà”. “Anh Tư Tần nói thiệt bụng đó. Cả xóm này ít ai có ruộng. Con cá giúp dân nghèo tạm sống khuây khuây” – ông Tổng ngồi kế bên góp chuyện.

Hằng năm, bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 4, sông Cái Lớn, sông Nước Trong chuyển mình giảm hẳn màu đục phù sa. Ông Tư Tần và bà con trong xóm đi săn cá vồ, cá vồ đém. Từ tháng 5 đến tháng 8, họ lại bắt cá chốt, cá rô, thát lát, mè vinh… Trong đó để bắt cá vồ đém, họ phải sử dụng nhiều chiêu trò độc và biểu diễn kỹ thuật bủa lưới điệu nghệ y như nghệ sĩ xiếc trên sông.

“Phong ấn cá”

Hừng đông một ngày giữa tháng 11, tôi quay lại nhà ông Tư Tần. Mặt sông Cái Lớn lúc này nước lững lờ trôi. Hai chiếc vỏ lãi của ông Tư Tần và anh Khánh lướt phăng phăng. Gió bấc nhè nhẹ. Rẽ đầu doi sông Cái Lớn, ông Tư Tần chỉ: “Chỗ này cho đến sông Nước Trong mấy tay săn cá chạy vỏ lãi suốt. Người ta canh con nước đứng để bắt cá vui như ngày hội”.

Đến sông Nước Trong, nơi có nhiều cá vồ, cá vồ đém, ông Tư Tần, anh Khánh chạy vỏ lãi chậm lại. Vừa chạy họ vừa quan sát hai mé sông. “Cá vồ, cá vồ đém sống theo bầy. Hễ cá ục hay lên ngớp ở đâu trên sông là chúng bơi luẩn quẩn ở đó”, bằng kinh nghiệm gần 40 năm bắt cá, ông Tư Tần chia sẻ bí quyết quan trọng nhất để tìm luồng cá này…

“Thấy chỗ cá ục rồi. Nước chảy, mành lưới thẳng băng thì khó bắt chúng. Vì thế, tui và chú Tần lủi vô lùm cây hóng mát. Con nước quay đứng một cái, tụi tui quăng lưới liền là dính” – anh Khánh, tay săn cá vồ đém rất cừ trên sông, nói rổn rảng.

Hốt bầy cá vồ tinh ranh không dễ. Tuy nhiên, cũng không khó nếu anh Khánh và ông Tư Tần cũng như các ngư dân khác ở địa phương sử dụng chiến thuật “phong ấn cá”. Phát hiện luồng cá trên sông, lựa chọn thời điểm thích hợp, họ bố trận vây lưới khoanh tròn một vùng. Sau đó, phần lưới dư còn lại họ giăng “đan cày” xẻ nhỏ chi chít dọc ngang.

“Đâu giống loài cá khác. Bắt cá vồ đém cần phải đấu trí với nó. Mọi thao tác, từ bơi vỏ lãi đến thả lưới, tụi tui làm thật nhẹ nhàng, thật gọn, thật nhanh chỉ trong vòng 5 – 10 phút. Xong, dùng mái chèo đập mạnh trên mặt sông. Cá hoảng loạn bơi sa lưới” – ông Tư Tần nói chắc nịch.

“Cá vồ đém rất khôn. Bắt chúng hôm nay, mai quay lại bắt hổng dính nữa. Động nước, chúng vọt một phát vào tận mé lục bình. Cả ngày lênh đênh trên sông, chỉ giăng lưới một lần. Tụi tui phải thay đổi địa điểm săn cá liên tục. Bữa nay ở sông Cái Lớn, mai lại qua sông Ngang Dừa để tránh làm cá nhát, trốn biệt trong mé lục bình luôn” – anh Khánh chia sẻ.

Nhờ chiến thuật bủa lưới độc đáo và lối săn cá vồ đém theo kiểu “đánh du kích”, ngư dân xã Vĩnh Thuận Tây hiếm khi thất bại. Giờ không còn nhiều như xưa, nhưng họ đi thường có cá mang về. Có khi được cả vài con cá vồ đém nặng cỡ vài chục ký. Mỗi lần dính cá, anh Khánh, ông Tư Tần và bất kỳ ngư dân nào ở địa phương cũng xé lưới. Họ muốn giữ cá sống để kịp mang về chợ cá vồ đém (xã Vĩnh Thuận Tây) bán được giá cao.

“Ở đâu ra có cái tên chợ cá vồ đém?” – chúng tôi thắc mắc. Anh Khánh lý giải hàng chục năm qua cứ tới mùa này thì buổi sáng đàn ông chạy vỏ lãi bủa lưới, giăng câu kiếm cá. Chiều thì đàn bà trong xóm lỉnh kỉnh thau, cân ra ngồi bán cá ở chợ xã. “Bán riết người ta quen mặt. Ai tới họ cũng hỏi mua cá vồ đém. Lẽ đó mà chết danh chợ cá vồ” – anh Khánh kể.

Thịt cá vồ đém ở sông thơm ngon, người ta săn đón mua nhiều. Có bao nhiêu cá cũng bán hết. “Nhờ con cá đó mà tụi tui có cơm ăn. Có hộ nuôi con ăn học thành tài. Nhưng bắt cá cũng phải có lựa chọn. Tụi tui chỉ bắt cá vồ lớn. Mắt lưới 3 màn tụi tui thiết kế chỉ dính cá cỡ nửa ký đổ lên. Nhờ đó mà có cá lâu dài” – anh Khánh tâm sự.

Nói chuyện nghề cá truyền đời ở địa phương, phó chủ tịch UBND xã Vĩnh Thuận Tây Bùi Thanh Lạc chia sẻ: “Nghề săn cá vồ đém ở địa phương có từ lâu đời. Hằng năm, chúng tôi vẫn tuyên truyền người dân không dùng những phương tiện đánh bắt cá tận diệt như xung điện, mắt lưới nhỏ để gìn giữ rốn cá tự nhiên của địa phương”.

“Tuy nhiên, khai thác cần đi đôi với bảo tồn, không nên đánh bắt cá vào mùa sinh sản. Mọi người nên khai thác theo kiểu truyền thống, dùng lưới có mắt không nhỏ hơn quy định và câu giăng, câu phao” – bà Lam cho biết…

Thú vui săn cá vồ đém đêm

Ngoài “ma trận” giăng lưới, nhiều người còn sử dụng hình thức câu phao hoặc câu giăng để bắt cá vồ đém. Ông Tư Tần chia sẻ: “Mỗi cách bắt cá có ưu điểm riêng. Nước sông trong hay đục người ta vẫn có thể thả câu được, chỉ cần lựa chỗ êm có cá ở. Mồi câu thì có chuối chín, bình bát chín, ốc, cơm vắt. Cuối tuần, khúc sông Cái Lớn rất nhộn nhịp. Dân miệt Cần Thơ, Kiên Giang về đây câu cá vồ đém rất sôi động. Một đêm, ít gì họ cũng dính một vài ký, vừa có cá ăn vừa giải trí”.