Cá rồng cửu sừng thuộc họ Polypteridae, chi Polypterus (chi này mang ý nghĩa là “nhiều vây”, tương tự với vẻ ngoài của chúng). Giống cá này được tìm thấy trong các hệ thống sông nhiệt đới tại châu Phi. Cá cửu sừng được mệnh danh “quái vật hóa thạch” vì vẻ ngoài gai góc cùng tập tính hung dữ của chúng.
Cá rồng cửu sừng khá khó nuôi. Vì vậy chúng được ưu tiên cho những người chơi có kinh nghiệm. Chúng có một chế độ ăn nghiêm ngặt và đòi hỏi điều kiện bể phải phù hợp. Về giá cả, một chú cá cửu sừng có giá khoảng 100.000-150.000đ/con. Ngoài ra cũng có những mẫu đẹp và hiếm có giá lên đến vài triệu đồng.
Ngoại hình như khủng long thời cổ đạiCá rồng cửu sừng có hình dáng rất cổ xưa, giống với những hóa thạch sống. Chúng có khoảng 60 triệu năm tiến hóa độc lập, mang đặc điểm của tổ tiên các loài cá có vây là cá phổi và tetrapod. Ngoài chức năng đặc biệt từ phổi, cá cửu sừng còn có vảy và hàng vây độc đáo trải dọc sống lưng.
Có tất cả 12 loài trong chi Polypterus, tất cả đều mang những đặc điểm tương tự. Thân cá mảnh khảnh và thon dài như rắn, khắp thân phủ đầy gai và vây lưng. Vây lưng bố trí liên tiếp và trải dọc đến tận đuôi. Nhìn qua không khác nào sừng trên lưng của khủng long thời cổ đại.
Thị lực của loài cá này không được tốt. Bù lại, chúng có cặp râu mũi nhô ra có thể xác định chính xác nguồn gốc của mùi, từ đó định hướng được xung quanh. Con cái và con đực trưởng thành có thể phân biệt thông qua các đặc điểm về ngoại hình. Con cái thường có kích thước lớn hơn. Trong khi đó, con đực có vây lưng rộng và dày hơn.
Các dòng cá cửu sừng nổi bậtDinosaur Bichir (Cửu sừng xám): Đây là một trong những loài cá cửu sừng nhỏ nhất với chiều dài chỉ khoảng 35cm. Chúng có thân hình trụ dài, vây lưng có răng cưa và vây ngực bản lớn dùng để điều hướng khi di chuyển. Giống này thường có lớp da màu xám. Tuy nhiên, đôi khi bạn cũng sẽ bắt gặp những chú cá Dinosaur Bichir có màu hồng, trắng hoặc xanh.
Ornate Bichir (Cửu sừng hoa): Loài này còn có tên gọi khác là Polypterus Ornatipinnis. Điểm nổi bật nhất của chúng là hoa văn màu vàng trên lưng, thân, vây và cả đầu. Về cơ bản, màu thân của Ornate Bichir có thể là nâu sẫm hoặc xám. Đây là một trong những dòng cá rồng cửu sừng có kích thước lớn nhất, với chiều dài lên đến 60cm hoặc hơn.
Delhezi Bichir: Hay còn gọi là Polypterus Delhezi. Loài này có toàn thân màu xám, điểm thêm các đốm màu xanh lá cây hoặc vàng.
Saddled Bichir (Cửu sừng hoàng đế): Dòng cá này thậm chí còn lớn hơn cả Cửu sừng hoa, với chiều dài lên đến 76cm. Hàm dưới của Saddled Bichir lớn hơn hàm trên. Thân cá được bao phủ bởi màu trắng vàng và các dải tối màu dọc thân.
Albino Bichir (Cửu sừng bạch tạng): Giống Albino mang đặc điểm điển hình là màu trắng bạch tạng, đôi mắt đỏ đầy ma mị. Cộng thêm bề ngoài gai góc cổ xưa, Albino Bichir trở thành xu hướng đối với người chơi cá cảnh có gu lạ.
Không chỉ biết bơi, chúng còn biết điCá rồng cửu sừng là loài săn mồi với tính khí khá hung hăng. Chúng là cư dân quen thuộc ở phần đáy, dành phần lớn thời gian loanh quanh dưới thềm bể. Ngoài ra, cá rồng cửu sừng còn có một đặc điểm vô cùng kỳ lạ: Chúng biết đi bộ. Thật vậy, dòng cá này có thể sử dụng vây ngực và đuôi để chậm rãi “đi bộ” xung quanh.
Phát hiện thú vị này thôi thúc các nhà khoa học nuôi cá rồng cửu trên đất liền. Điều này dựa trên đặc tính của phổi và khả năng biết đi của chúng. Nếu thành công, đây sẽ là bước đột phá có việc nghiên cứu loài động vật tiền sử đầu tiên sống trên đất liền.
Thiết lập bể cá, chế độ ăn và chăm sóc Thiết lập bể cáDo được tìm thấy ở môi trường nước ngọt tại châu Phi và hệ thống sông Nile, cá rồng cửu sừng khá quen thuộc với bùn. Chúng thích nghi tốt với điều kiện thiếu oxi và nước nông.
Để chuẩn bị bể kính, bạn nên giữ nước ở nhiệt độ 22-24 độ C, độ pH trong khoảng 6.5 – 7.5. Chất nền thích hợp nhất thường là cát. Hoặc bạn có thể chọn sỏi nhỏ để dễ dàng vệ sinh. Cá rồng cửu sừng không yêu cầu cụ thể về các chi tiết trang trí. Do vậy bạn có thể thỏa sức sáng tạo ra một bể cảnh theo ý mình. Ngoài ra, dòng cá này cũng không yêu cầu khắt khe về bộ lọc, bộ sục khí hoặc đèn led điều chỉnh nhiệt độ. Tuy nhiên, bạn vẫn nên trang bị một bộ lọc nước để đảm bảo môi trường nước trong bể được vệ sinh thường xuyên.
Bên cạnh đó, bạn đừng quên đậy lưới thật chặt trên miệng bể. Vì chúng có thể nhảy hoặc bò ra khỏi bể kính.
Chế độ ăn và chăm sócCá rồng cửu sừng thích ăn động vật có xương sống nhỏ, động vật giáp xác, côn trùng và các loài cá nhỏ khác. Chúng có xu hướng thích ăn đồ sống hơn là thực phẩm dạng viên cho cá. Loài cá này ưa thích cuộc sống về đêm. Bởi vậy bạn có thể cho cá ăn vào tối muộn, tắt đèn và thả thức ăn xuống đáy bể.
Cá rồng cửu sừng có sức khỏe tốt. Do đó bạn chỉ cần giữ bể kính sạch sẽ và lọc nước, thay nước định kỳ là mọi chuyện đều tuyệt vời.
Bạn cùng bểCá cửu sừng sẽ chỉ ôn hòa với những loài có kích cỡ ngang ngửa hoặc lớn hơn chúng. Bởi vậy bạn có thể nghĩ đến các giống như: cá tai tượng châu Phi, cá hồng két, cá la hán,… Bạn cũng nên lưu ý, cá rồng cửu sừng khá chậm rãi, chúng ăn rất từ tốn. Bởi vậy những chú cá nhanh nhảu hơn có thể cướp mồi và khiến cá cửu sừng bị đói.
Bạn cũng có thể nuôi vài chú cá rồng cửu sừng cùng lúc. Khi đó chúng sẽ nghiễm nhiên trở nên hòa đồng với đồng loại. Tuy nhiên, bạn cần một bể lớn với dung tích trên 500 lít để chúng thỏa sức bơi lội.
Nhân giống cá cửu sừngRiêng cá cửu sừng, chưa có nhiều thông tin về việc nhân giống loài này trong môi trường nuôi nhốt. Các dòng cá cửu sừng khác nhau đòi hỏi các điều kiện về nước khác nhau để sinh sản. Tuy nhiên không có thông số cụ thể nào được đưa ra.
Bên cạnh đó, nếu bạn mua cá con, cũng rất khó để phân biệt được khác biệt giữa con đực và con cái.