Cá diếc là loài cá nước ngọt có thịt thơm ngon, có tác dụng chữa bệnh. Cá diếc kho tương là món ăn ngon miệng, đậm đà khó quên, rất hợp khi thưởng thức vào dịp trời se lạnh như hiện nay.
Cá diếc làm sạch, ướp gia vị rồi kho với tương tạo thành món ăn ngon.
Cá diếc còn có các tên gọi khác là tức ngư, phụ ngư, là loại cá nước ngọt, toàn thân vảy trắng. Cá diếc có thân dẹt, dài khoảng 15-30cm; đầu và đuôi thuôn, miệng hướng lên trên, mắt có viền màu đỏ, lưng nhô cao. Cá hay sống ở ruộng hoặc nơi nhiều ao, đầm vùng trồng lúa như Tuần Châu.
Theo những lão ngư ở Tuần Châu (TP Hạ Long), thời nay cá diếc không phổ biến như trước. Do cá diếc có kích thước nhỏ, chậm lớn nên ít được nuôi hơn so với cá chép và các loại cá nước ngọt khác. Tuy vậy, cá diếc có ưu điểm là có thể nuôi ở những nơi có mực nước thấp như ruộng lúa, ao, vũng, vùng trũng.
Anh Nguyễn Đức Việt (tổ 1, khu 1, phường Tuần Châu) cho biết: Cá diếc không được nuôi phổ biến, chủ yếu được thả chung với các loại cá khác. Do phù hợp với môi trường sống nơi đây, cá diếc thường rất ngon, đặc biệt vào mùa lúa. Cá diếc rất thích ăn hoa lúa bởi vậy mùa vụ dịp cuối năm khi lúa đơm bông là thời điểm cá diếc béo và ngon nhất.
Cá diếc kho tương bắt mắt, rất hợp khi ăn vào dịp mùa lạnh.
Tuy nhiên, để đánh bắt cá diếc tương đối khó, phổ biến nhất là câu và soi. Nếu đánh lưới trong ao, đầm thu được 10kg cá rô, cá trắm… thì chỉ kiếm được 1, 2 con cá diếc. Cách tốt nhất là soi cá vào ban đêm, chọn đèn sáng, đi soi ven các bờ cỏ, dễ nhận ra cá bởi đôi mắt đỏ “ăn” ánh sáng. Nếu câu cá cần thính bằng cám gạo rang và giun. Khi câu nhớ giật nhẹ bởi cá diếc miệng mỏng và nhỏ, nếu giật mạnh có khi chỉ còn… cái miệng cá! anh Việt chia sẻ.
Khó kiếm nhưng cá diếc là món ngon, bổ dưỡng. Theo y học cổ truyền, cá diếc tốt cho người suy nhược, ăn uống kém, người bệnh dạ dày, đại tràng, phụ nữ có thai, sau đẻ thiếu sữa… Không chỉ vậy, cá diếc còn là một món ngon, đặc biệt là kho tương bần.
“Kho món cá này ngon tương đối cầu kỳ. Trước hết là phải chọn được cá ngon, to bằng 3-4 đầu ngón tay là tốt nhất, làm sạch, xát muối cho sạch ruột cá, xả nhiều lần với nước lạnh sau đó để ráo. Khi kho, chọn mỡ lợn ngon, thái lát xếp vào, thêm gia vị, tiêu bắc và tương bần… Điều đặc biệt là kho cá phải thật kỹ bởi cá diếc xương cứng và nhiều xương dăm. Thời gian kho liên tục bằng bếp riu lửa khoảng 12-24 giờ cho tới khi xương cá mềm” chị Nguyễn Thị Huyên, đầu bếp nhà hàng Trang trại Việt (Tuần Châu) cho biết.
Cá diếc kho kỹ ngấm đều gia vị, tiêu bắc, tương bần thêm mùi thơm bùi ngậy của cá và mỡ. Mở nồi cá có thể cảm thấy mùi vị đặc trưng của thịt cá diếc. Mùa lạnh, trời rét thế này mà có nồi cá diếc kho tương đưa cơm thật chẳng còn gì bằng!
Hà Phong