Bạn đang xem bài viết Người Nuôi Cá Ở Vằng Hên (Bắc Kạn) được cập nhật mới nhất trên website Psc.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Thăm lại trại cá Vằng Hên
Từ thị xã Bắc Kạn sau hơn một giờ đồng hồ đi xe ô tô, xã Bằng Phúc đã hiện ra trước mắt, không khí dịu mát đã đẩy lùi cái oi bức mùa hè sau lưng. Với cảnh vật thiên nhiên sơn thủy hữu tình, chỉ nghe được tiếng gió thồi và tiếng rì rào của dòng nước đang chảy vào bể cá. Thấy có khách, ông Khiêm đang làm việc ở bể cá cao nhất nhìn xuống, nhận ra chúng tôi ông vội trở xuống nhà. Sau những cái bắt tay thật chặt là những câu hỏi vồn vã của chúng tôi trở lại trại cá của ông mà không hen trước, như hiểu sự sốt ruột của chúng tôi nên ông chủ trang trại vừa pha ấm chè vừa giải toả những thắc mắc của chúng tôi.
Trang trại rộng 4 ha tại khu Vằng Hên và là một trong ba nhánh của thượng nguồn song cầu được bắt nguồn từ dẫy núi Tam Tao, nơi có dòng nước quanh năm mát lạnh chảy từ đỉnh Pù Đồn xuống. Ấp ủ ý định xây dựng trại cá tầm, cá hồi từ lâu, năm 2008 ông Khiêm đã dành một năm
để đi khảo sát các mô hình nuôi cá tầm, cá hồi ở các tỉnh phía Đông và Tây Bắc, rồi bỏ ra hơn 4 tỷ để thiết kế đầu tư xây dựng đến tháng 5/2010 gần 30 bể cá chính thức đi vào hoạt động. Thời gian trôi đi thật nhanh, đến nay trại cá của anh vừa tròn 2 năm kể từ ngày chính thức thả cá vào bể nuôi. 2 năm qua đối với ông Khiêm và anh em ở trại cá đã trải qua biết bao cảm xúc, buồn có, vui có…
Gần 30 ao nuôi cá hồi ca tầm như thế này
Ngưỡng mộ và tò mò, bởi giữa mây ngàn gió núi, ở độ cao 1.000 mét so với mặt nước biển nơi đây lại có một trang trại nuôi cá quy mô và hoành tráng đến vậy. Nhìn vào trại cá cũng hiểu được rằng ông chủ nơi đây đã phải trải qua những tháng ngày vất vả đầy gian truân thì mới có được thành quả như ngày hôm nay.
Dẫn chúng tôi đi thăm trang trại với gần 30 bể cá, với hơn 2000 m2 mặt nước, bể thì nuôi cá bé, bể thì cá vừa, bể thì cá đang tuổi cho thu hoạch. Làn nước trong xanh, thành và đáy bể luôn được vệ sinh sạch sẽ nên nhìn rất rõ những con cá đang tung tăng bơi dưới nước. Thích thú chúng tôi đưa tay đập đập xuống mặt nước những tưởng đàn cá sẽ hoảng sợ bơi ra xa, nhưng kỳ lạ thay tiếng đập nước của chúng tôi như tiếng gọi đàn cá vây quanh lại gần thì ra đàn cá ngỡ đó là tiếng của thức ăn rơi xuống mặt nước nên vội bơi lại gần để thưởng thức.
Hàng nghìn con cá từ 2 – 4 kg đang độ tuổi xuất bán
Trở lại thăm trại cá lần này, khung cảnh xưa kia vẫn vậy chỉ có sự khác biệt là những con cá ngày trước còn bé giờ đã to hơn với trọng lượng trên dưới 2 – 4 kg một con, và những hy sinh trong suốt 5 năm qua của ông chủ đã đến ngày đơm hoa kết trái, sản phẩm cá tầm cá hổi Vằng Hên đã được mọi người biết đến và đón nhận, ngoài mở dịch vụ ăn uống tại trang trại ông cũng đã mở thêm một nhà hàng Vua cá hồi, cá tầm Tùng Trang tại xã Xuất Hoá, thị xã Bắc Kạn để giới thiệu và quảng bá sản phẩm.
Buồn vui với nghề nuôi cá
Với một người ăn cùng cá, ngủ cùng cá như ông Khiêm thì niềm vui lớn nhất là được chứng kiến đàn cá tung tăng bơi lội lớn lên từng ngày để rồi trở thành đặc sản quê nhà.
Được biết trại cá của ông lúc nào cũng có trên 10 công nhân làm việc, ngoài thu dọn vệ sinh, hàng ngày cho cá ăn thì anh em đều phải trực 24/24 bởi chăm cá tầm, cá hồi như chăm con mọn đòi hỏi kỹ thuật rất cao nguồn nước lúc nào cũng phải sạch và đủ mát, chỉ cần khoảng 10 phút không có nước chảy vào bể cá sẽ bị ngạt…
Anh Khiêm chăm sóc cá
Ông Khiêm tâm sự: Những ngày đầu mới nuôi cá có thời gian cá đã chết hàng loạt (có lúc lên đến 1.000 con), xót của ông càng quyết tâm tìm hiểu đặc tính của loài cá để “bắt” bệnh cho chúng. Không phụ người, thời gian sau khi đã hiểu thêm về đặc tính của chúng, các lứa cá của ông sinh trưởng và phát triển rất tốt cứ khoảng 18 tháng là được xuất bán.
Có lẽ sự việc khiến ông đau lòng nhất chính là việc người dân do bất cẩn và thiếu hiểu biết đã làm ảnh hưởng tới nguồn nước trên đầu nguồn ô nhiễm nguồn nước làm trại cá ông chết hàng loạt vào ngày 16/8/2011, thiệt hại lên đến đến hàng tỷ đồng. Nhìn những con cá hàng ngày ông vẫn chăm bẵm giờ phơi bụng trắng xoá trong bể ông không cầm nổi nước mắt.
Không gục ngã, ông đã đứng lên làm lại từ đầu, chăm sóc tốt số cá còn sót lại và tiếp tục nhập thêm giống về nuôi. Ông chia sẻ: Khi cá mới chết tưởng có sự cố ý phá hoại của ai đó nên ông cũng thấy nản và buồn lắm, nhưng sau khi có được kết luận là chỉ do sự bất cẩn của bà con nên ông đã quyết tâm gây dựng lại trại cá.
Chế biên và thưởng thức cá hồi ngay tại trang trại
Bà con ở đây nhiệt tình lắm, ai cũng chân chất thật thà như vừa rồi mưa to bể cá bị vỡ bờ mấy tấn cá đến tuổi xuất bán bị trôi theo dòng suối xuống bản bên dưới, nhưng bà con đã hộ ông bắt gom cá đưa về trại, ai cũng vui vẻ nhiệt tình giúp.
Phát triển trang trại thành khu du lịch nghỉ dưỡng
Đó là ý tưởng đã được ông Khiêm ấp ủ từ rất lâu, với diện tích 4 ha và được thiên nhiên ban tặng cho phong cảnh sơn thuỷ hữu tình, vừa có dòng nước trong xanh rì rào chảy quanh năm và nhiệt độ mát mẻ nếu được đầu tư xây dựng nơi đây chắc chắn sẽ trở thành điểm đến hẫn dẫn ngay cả đối với những ai khó tính nhất.
Hiện tại, trang trại đã mở dịch vụ ăn uống, để làm được điều đó ông đã cử người theo học làm đầu bếp tại các nhà hàng nổi tiếng chuyên về cá tầm, cá hồi. tại Sa Pa, Lai Châu. thêm những gia vị sạch được trồng tại trang trai, các món được các đầu bếp chế biến ngay tại trang trai đã giúp quý khách tận hưởng được hương vị cá tươi với không gian du lịch sinh thái, qua bàn tay chế biến khéo léo sẽ mang đến một hương vị thật khác biệt.
Trong thời gian tới ông dự định sẽ xây thêm nhà nghỉ, bể bơi, sân tennis, cầu lông biến trang trại trở thành khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng. Du khách đến đây ngoài được thưởng thức đặc sản cá tầm, cá hồi còn có thể giao lưu thể thao, nghỉ dưỡng cuối tuần.
Trại cá Vằng Hên hiện đang gặp một số khó khăn như vốn mở rộng kinh doanh còn eo hep ông Khiêm cho biết thêm hiện tại ông đã được ngân hang nông nghiệp chi nhánh Chợ Đồn chấp thuận đề án mợ rộng trang trại thành khu du lịch sinh thái, thị trường tiêu thụ cá tầm, cá hồi cũng đã mở rộng ra các tinh và siêu thị tai Hà Nội.
Một buổi sáng ở trại cá trôi qua thật nhanh, chúng tôi còn đang mải ngắm nhìn những con cá đang bơi lội tung tăng thì đã nghe tiếng gọi của mấy anh chị em làm tại trại. Xuống đến nhà thì mâm cơm đã được dọn ra, tất cả các món ăn đều được chế biến từ cá món nào trông cũng hấp dẫn vừa thưởng thức món cá hòi cá tầm mà sưa nay chung tôi chi dám nghi nay với quy mô đầu tư lớn giá thành hạ ai cũng có thể thưởng thức món đặc sản cá hồi cá tầm ngay tại Chợ Đồn hoặc thị xã Bắc Kạn.
Nếu ai chưa từng một lần được thưởng thức hay đã từng dùng món cá tầm cá hồi ở những nơi khác thì hãy một lần đến Trại cá Vằng Hiên để cảm nhận hương vị đặc trưng, nguyên bản của loài cá này.
Tháng 6 về, những người làm báo chúng tôi lại có dịp ngồi với nhau ôn lại những kỷ niệm, những đề tài mà mình thấy ấn tượng, tâm đắc. Qua thời gian một năm tôi vẫn ấn tượng nhất với ông Khiêm – một chủ trang trại cá tầm, cá hồi ở Bằng Phúc, Chợ Đồn (Bắc Kạn) nên quyết định làm cuộc hành trình trở lại trại cá tầm cá hồi ở Vằng Hên.
Cá Cảnh Nuôi Chết Có Điềm Báo Gì ? Hên Hay Xui ?
Cá cảnh nuôi trong các bể thủy sinh hay trong các hồ cá lớn nhằm mục đích trang trí cho không gian của ngôi nhà thêm đẹp , có nhiều màu sắc đem lại sự thoải mái , đem lại một không khí tươi mát cho không gian sống. Tuy nhiên nuôi cá cảnh còn có y nghĩa phong thủy vô cùng quan trong, nó ảnh hưởng đến vận số, tài lộc, con đường thăng tiến trong làm ăn kinh doanh của gia chủ. Phong thủy cá cảnh mang lại cho gia chủ tài lộc, mang lại nhiều điềm may mắn cho ngôi nhà.
Ngoài tác dụng đem lại cho ngôi nhà một góc riêng của một cảnh đẹp thu nhỏ, một không gian để bạn có thể ngắm nhìn những chú cá đẹp để giải tỏa căng thẳng mệt mỏi sau những giờ học việc học tập , làm việc , nuôi cá cảnh còn mang lại tài lộc thịnh vượng cho gia chủ nếu biết cách sắp xếp , bố trí đúng cách, hợp với số tuổi của gia chủ, và chọn các loại cá nuôi phù hợp theo phong thủy mang lại may mắn tài lộc.
Việc đặt bể cá trong nhà phải hợp phong thủy
Xét về tương quan ngũ hành theo thuyết ngũ hành trong bát quái, bể cá mang hành thủy tượng trưng cho nguồn nước nuôi dưỡng mọi vật cho nên nguồn nước phãi đảm bảo trong sạch, tinh khiết để mang lại tài lộc, may mắn. Hệ mộc tượng trưng là thủy sinh trong bể nên bạn cần chon những cây thủy sinh mang lại may mắn. Hệ kim là kết cấu của bể, giá đở khung hệ thống lọc nước. Hệ mộc tượng trưng cho đất nền , đá trang trí trong bể. Hỏa tượng trưng cho màu sắc của cá vì vậy nên chọn các màu sắc hợp với gia chủ như đen , vàng. đỏ.
Vì bể cá mang hệ thủy nên đặt ở những vị trí thanh long của ngôi nhà từ trong nhà nhìn ra phía trước, nên đặt bên trái phòng khách. Ngoài ra chọn nơi để đặt là các cung như đông nam mang lại tài lộc may mắn, máy lọc hút nước nên hướng vào trong để có thể mang tài lộc vào nhà. Để con đường học hành thuận lợi nên đặt bể cá hướng đông bắc.
Điều kiên kỵ trong vị trí đặt bể cá là trong phòng ngủ và nhà bếp vì dể dẫn đến gia đình có sự cãi vã , gia đình bất ỗn , gặp nhiều mâu thuẫn , không hòa hợp. Nên đặt bể cá cảnh gần lối đi , ở phòng khách những nơi sang trọng hoặc bàn làm việc.
Nuôi cá cảnh chết là hên hay xui ?
Trongviệc nuôi cá cảnh có nhiều loại cá hợp để nuôi mang lại may mắn tài lộc hay là trừ tà như cá huyết rồng hay cá chép koi , cá vàng . Nhiều loại cá có giá trị kinh tế cao rất đắt đỏ nó mag lại cho may mắn, giúp gia chủ làm ăn thuận lợi. Đối với những loại cá như vậy nên đặt chúng ở những nơi như phòng khách , chổ làm việc hoặc những nơi sang trong , lịch sự như là đại sảnh khách sạn nhà hàng.
Cá cảnh chết có thực là điềm xui hay hên ? Nếu có của bạn nuôi chết một hay hai con thì có lẽ là do cách bạn chăm sóc không tốt hoặc bạn mua nhầm cá bị bệnh là điều hết sức bình thường. Nhưng cá bạn nuôi đồng loạt chết thì có nghĩa là bạn đang gặp vấn đề. Bạn đang gặp phải vận xui , bệnh hay là phá sản.
[junkie-alert style=”white”]
[/junkie-alert]t
Điềm báo với mỗi loại cá
Mỗi loài cá có những điềm báo khác nhau, nó tùy thuộc vào số lượng cá hay do loại cá mà bạn nuôi. Người ta nuôi cá chép koi tượng trưng cho sự thịnh vượng sung túc nhưng khi cá chết tức là có điềm báo về sự bệnh tật, nhà bạn gặp họa , bạn sẽ gặp hoàn cảnh thiếu thốn, gia đình có nhiều biến cố, có thể là sự mất mát , đau thương khi có người chết. Nhưng đó là điềm báo trước giúp bạn có thể đề phòng trước , tìm cách tránh đi nên việc cá mất chỉ là sự hi sinh của nó để bạn có thể được cứu. Nên xem hướng phong thủy và cách nuôi cá chăm sóc cá cẩn thận để gầy lại đàn cá.
Nuôi cá long nhãn hay có cá vàng là mong muốn nó mang lại cho bạn nhiều tài lộc , tiền bạc nhưng nó chết là điềm báo bạn gặp khó khăn trong làm ăn, thua lỗ, dẫn đến việc mất rất nhiều tiền,việc nuôi cá muốn đem lại tài lộc bạn phải xem xét kỹ vì có thể bạn không hợp cá nó cũng dẫn đến một số điều xấu.
Những người thuộc tầng lớp thương lưu họ thích nuôi nhưng con cá như là cá huyết rồng, cá la hán các loại cá này theo quan niệm tâm linh là những con cá do các vị thần, la hán nuôi chúng có tác dụng trong việc trừ tà , mang đến cho gia chủ sự bình an, thể hiện sự uy nghi của gia chủ.Việc nuôi những con cá như vậy thể hiện bộ mặt của gia chủ. Khi những con cá này chết thường là một con,cá này chỉ nuôi một con, thì điềm báo là bạn sắp gặp nạn, đau ốm bệnh tật, bạn nên đi kiểm tra sức khỏe định kì của mình để có phát hiện sớm. Cá chết có nghĩal là gia đình bạn có điều không may mắn sắp ập đến , có thể là thất bại trong làm ăn kinh doanh, hoặc bạn bị mất tiền lớn.
Nhưng loại cá này theo quan điểm của người Trung hoa thì nó chết có nghĩa là chết thay chủ để chủ có thể bình an, vô sự bởi vì nó là loại cá thần nên chúng mới có tên là huyết rồng hay la hán . Bởi vậy việc chọn lựa mỗi loài cá nuôi cũng hết sức quan trọng, bạn nên chọn những loài cá hợp vs bạn về phong thủy , màu sắc và bạn cũng nên chon ngày bạn bắt cá về để cá có thể khỏe mạnh.
Vì vậy việc cá cảnh nuôi chết chỉ là điềm báo về tài lộc, sức khỏe cho bạn để bạn có thể biết trước và tìm cách thay đổi tuy nhiên một số loại cá như huyết rồng la hán khi nó chết là nó đang che chở bảo vệ cho chính chủ nhân của nó, nó có thể đổi bằng chính mạng sống của nó, nên việc cá chết không phải là điềm xui theo như nhiều người.
Tuy nhiện việc cá cảnh nuôi chết cũng không nên nghĩ theo hướng tiêu cực, có thể là do nó bị bệnh hoặc cách chăm sóc chúng không đúng cách dẫn đến việc nó bị chết. Vậy bạn hãy học cách chăm sóc chúng từ những người có kinh nghiệm vì nuôi những giống cá cảnh hiếm và quý như cá huyết long hay la hán… thì yêu cầu rất cao, nó cũng như là loại thú cưng vì thế bạn nên dành tình cảm sự tâm huyết của mình trong khi nuôi cá cảnh.
Cao Chè Vằng Quảng Trị 1Kg
Trước hết, hãy tìm hiểu chè vằng là gì?
Chè vằng là một loại thảo dược quý từ lâu đã được lưu tuyền trong dân gian nhờ vào tác dụng đối với sức khỏe. Cây chè vằng thuộc họ Nhài có tên khoa học:Jasminum subtriphnerve Blume. Thường mọc hoang, chè vằng là loại cây bụi nhỏ, có đường kính thân chỉ nhỏ hơn 6mm. Có nhiều đốt và phân nhánh, thân hơi cứng, vỏ màu xanh lục. Phần lá có hình mác, cuống tròn, mũi nhọn, mọi đối xứng nhau .Hoa chè vằng màu trắng, quả hình cầu
Cao chè vằng là gì?
Cao chè vằng được chiết xuất từ loại vằng lá nhỏ (vằng sẻ)
Cao chè vằng là một sản phẩm được chiết xuất hoàn toàn từ cây chè vằng, thường là từ phần thân và lá. Được chọn lọc nghiêm ngặt và trải qua quá trình nghiên cứu, kiểm tra kỹ lưỡng đã tạo nên sản phẩm cao chè vằng nguyên chất chính gốc.
Cao Chè Vằng có tác dụng gì?
Cao chè vằng được mệnh danh là siêu phẩm đặc biệt dành cho các bà mẹ sau sinh, bởi nhờ vào công dụng lớn lao của nó, trong chè vằng có chứa terpenoit, glycosit đắng, flavonoit và ancaloit mang lại công dụng có thể kể đến như:
Cao chè vằng giảm cân lợi sữa:
Lấy lại vóc dáng, giảm cân sau sinh luôn là nỗi lo của các bà mẹ, việc sử dụng các loại thuốc giảm cân có thể gây hại đến sức khỏe của mẹ và bé nếu như chất lượng không đảm bảo. Sử dụng cao chè vằng là một cách an toàn, hiệu quả bởi đây là loại thảo dược quý trong dân gian từ lâu đời. Cao chè vằng qua nghiên cứu cho thấy có tác dụng giảm cholesteron, giúp giảm cân mà không tác dụng phụ. Đặc biệt không hề gây mất sữa mà ngược lại, đây lại là siêu phẩm giúp các mẹ gọi sữa về rất tốt. Hơn nữa, cao chè vằng còn có tác dụng chữa rạn da bụng sau sinh, đây quả thật là một sản phẩm vô cùng tuyệt vời với các bà mẹ đang mang nỗi lo vóc dáng.
Uống cao chè vằng bao lâu sẽ giảm cân? Tất nhiên giảm cân không chỉ ngày một ngày hai, khi sử dụng cao chè vằng, ban đầu sẽ thấy cơ thể thoài mái, không còn nóng trong người, kết hợp cùng chế độ ăn uống hợp lý sẽ có tác dụng rõ rệt.
Cao chè vằng thanh nhiệt, giải độc:
Cao chè vằng còn có khả năng thanh nhiệt, giải độc, giúp kích thích tiêu hóa, mát gan, trị mụn nhọt, thích hợp cho cả người lớn tuổi, đối với phụ nữ đang cho con bú sẽ có tác dụng mát sữa, tốt cho cả mẹ lẫn bé
Cao chè vằng kháng khuẩn, chống viêm:
Trong cây chè vằng chiếm phần nhiều các Glucosit đắng, Flavonoid và ancaloid. Theo nghiên cứu đây là những chất có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, làm tăng nhanh tái tạo tổ chức, làm vết thương mau lành, chống viêm tử cung, viêm tuyến vú, kháng khuẩn, khí hư, đối với phụ nữ sau sinh giúp mau lành vết thương do sinh nở
Cao chè vằng tăng cường tuần hoàn máu:
Cao chè vằng giúp tăng cường tuần hoàn máu, lưu thông khí huyết, điều hòa kinh nguyệt
Cao chè vằng hỗ trợ người cao huyết áp, gan nhiễm mỡ, máu nhiễm mỡ, tiểu đường chữa bệnh:
Sử dụng cao chè vằng trong thời gian hợp lý, lâu dài kết hợp cùng ăn uống, sẽ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh rất hiệu quả
Ngoài ra, cao chè vằng còn có tác dụng với những người hay bị nhức xương khớp, bế kinh, thấp khớp, ăn không ngon, chướng bụng, hệ tiêu hóa kém,…
Người Tày Nuôi Cá Bỗng
Cá bỗng được “phong thần” ở Thanh Hóa, bởi đặc suối Cẩm Lương (Huyện Cẩm Thủy) nhưng chẳng ai dám bắt. Còn tại nhiều tỉnh Tây Bắc, loại cá này được người Tày nuôi làm cảnh trong ao nhà từ ngót trăm năm nay. Gần đây, phong trào “xẻ thịt cá thần’ khiến cá bỗng là món đặc sản được bán với giá cao ngất ngưởng.
Độc đáo “Cá bỗng sông Gâm”
Gần 5 năm trước, trong một chuyến công tác lên Hà Giang, tôi được mấy “thổ địa” chiêu đãi món cá nướng rất ngon tại một quán lá lụp xụp gần Ngã ba Xưởng Rượu (phường Quang Trung, thị xã Hà Giang lúc đó). Chị chủ quán người Tày lấy con cá tròn lẳn cỡ bắp tay, chắc nịch như cái chày giã cua, tẩm ướp gia vị với rất nhiều lá chanh, kẹp vào thanh nứa non nướng trên than hồng. Cây nứa non tươi còn mọng nước, khi nướng sẽ tứa nước ra, ngấm vào cá, tạo nên hương vị độc đáo. Chế biến món cá nướng khá lâu, phải cời than sao cho đừng nóng quá để cá không cháy, lật lên lật xuống thật đều tay đến khi vây và đuôi cá giòn tan, nước mỡ dính như keo bên ngoài vảy cá vàng ươm.
Giữa điệp trùng sương núi với cái lạnh thấu xương của tiết chính đông, món cá nướng nóng hổi, vừa giòn ngọt vừa béo ngậy chấm muối rang giã với ớt rừng và hạt dổi cay xộc mũi, khiến khách càng khó chối từ những chén rượu ngô nồng nàn tình người vùng cao.
Chị chủ quán giới thiệu, đó là cá bỗng bắt ở sông Gâm. Giống cá này từ lâu đã được bà con người Tày nuôi làm cảnh, nhiều nhất là ở các xã Phương Thiện, Phương Độ, Phương Tiến, nằm ở khu vực giáp ranh giữa thị xã Hà Giang và huyện Vị Xuyên. Ngày trước, người Tày chăm sóc cá bỗng rất cẩn thận để tham gia hội chọi cá được tổ chức hàng năm. Qua nhiều thăng trầm, chiến tranh giặc giã, hội chọi cá dần mai một, nay không còn nữa, nhưng nhiều gia đình người Tày vẫn có ao nuôi cá bỗng với những con sống lâu năm nặng hàng chục kg…
Tôi đã tự nhủ sẽ có dịp tìm vào các bản người Tày xem cá bỗng… thế rồi bẵng đi mấy năm, mải “quanh co bận việc tầm thường”. Thị xã Hà Giang đã lên thành phố từ ngày 27/9/2010. Quán “Cá bỗng sông Gâm” đến nay vẫn là một địa chỉ quen thuộc của dân nhậu khi lên Hà Giang…
Nhưng “duyên” với cá bỗng của tôi lại “phát” ở Lào Cai, Yên Bái. Mới đây, khi tôi đến huyện Lục Yên (tỉnh Yên Bái) tìm hỏi mấy hộ nuôi cá tầm, bà chủ quán nước ở đầu xã Tân Lập xua tay: “Chú đừng mất công! Cá tầm là giống “của Tây”, mang về đây được ít lâu chết hết rồi. Người Tày mình chỉ giỏi nuôi cá bỗng thôi, chú thích xem thì vào thôn Úc, cá to mà đẹp lắm!”.
Ao cá trăm tuổi ở lưng núi
Thôn Úc của người Tày nằm lọt giữa khu vực đồi núi san sát của xã Tân Lập, huyện Lục Yên; từ ngã ba nơi Quốc lộ 70 giao với Tỉnh lộ 152 vào đây phải ngót 30 km vòng vèo qua nhiều vạt rừng vắng. Thật khó hình dung ở lưng núi lại nuôi được cá, nhưng bà con người Tày đã khéo dẫn nước suối vào những cái ao được xếp đá xung quanh, để mùa khô hay mùa mưa ao nào nước cũng đầy ăm ắp, soi bóng hàng cổ thụ.
Cả thôn có khoảng trên chục hộ nuôi cá bỗng, trong đó lâu đời nhất là gia đình anh Hứa Trung Úy đã nuôi ngót trăm năm… Gạt mồ hôi ròng ròng vì vừa đi rừng về, anh Hứa Trung Úy nhiệt tình dẫn chúng tôi ra ao cá, hồ hởi kể: “Nhà em 4 đời nuôi cá bỗng đấy anh ạ. Hồi xưa ông nội và bố em mỗi khi ra sông Chảy bắt cá, các loại khác thì bán hoặc làm thức ăn, riêng cá bỗng được cho riêng vào thùng nước đem về thả xuống ao”.
Với tay bẻ ôm lá sắn thả xuống ao, anh Úy cho biết cá bỗng ăn tạp, rất dễ nuôi, rau cỏ gì cũng chén, cơm nguội hay ngô khoai đều “đắt hàng”. Có hôm nhà anh mang lợn ra bờ ao làm thịt, ngoảnh đi ngoảnh lại lũ cá đã lôi mất cả bộ lòng xuống nước, xơi hết. Điều lạ thường là từ lúc cá nhỏ cho đến khi đạt trọng lượng 1 – 2kg, chúng phát triển bình thường như các loài cá khác, nhưng sau đó thì lại cực kỳ chậm lớn. Nuôi đến chục năm, cho ăn kiểu gì thì cá bỗng cũng chỉ nặng 5 – 6kg. Dưới ao có những “ông cá” đã sang tuổi 80, nặng 15 – 16kg. Một đặc điểm khác là cá bỗng rất sạch sẽ, nên không thể nuôi chung với các loài cá khác. Ao nuôi phải có đường nước ra vào, lưu thông liên tục, chứ cá bỗng không chịu sống trong nước đọng ao tù. “Thiết kế” được cái ao “đúng ý cá” rồi thì dù đã nhiều năm mưa lớn, suối tràn, lũ ống quét qua ao, tưởng cá đã theo nước bơi đi hết, nhưng sau lũ thấy vẫn không mất con nào.
Cá bỗng mình thon, dài, môi và vây màu đỏ rất đẹp, trước đây chủ yếu nuôi làm cảnh, thỉnh thoảng mới thịt một con đãi khách quý. Mấy năm trước, có một người khách đến thôn Úc, nếm cá bỗng thấy ngon quá, liền hỏi mua của anh Úy với giá 200.000đ/kg. “Tiếng lành đồn xa”, sau đó ít lâu nhiều thương lái tìm về mua cá bỗng để cung cấp cho các nhà hàng đặc sản. Những “ông cá” nuôi vài chục năm được họ sẵn sàng trả tới 500.000đ/kg, khiến người Tày ngỡ ngàng vì nhiều lúc chỉ bán 1 con cá đã thu được dăm bảy triệu đồng. Cũng chính vì thế mà đàn cá lâu năm ở Tân Lập nhanh chóng “biến mất” gần hết.
Anh Hứa Trung Úy cũng bán khá nhiều cá, nhưng vẫn giữ lại một số “ông cá” đã gắn bó với gia đình bảy tám chục năm, gấp đôi cả tuổi anh (Úy sinh năm 1978). Chỉ vào căn nhà sàn to rộng gấp đôi các nhà khác trong thôn, anh Úy bảo có được cũng là nhờ đàn cá quý và nhận khoán trồng rừng.
Con cá bỗng đã giúp cuộc sống của nhiều gia đình người Tày không chỉ vơi bớt khó khăn mà còn mở ra cơ hội làm giàu, nên các ao nuôi cá bỗng xuất hiện ngày càng nhiều. Điều duy nhất khiến bà con băn khoăn là cá giống. Ông Triệu Hứa Mai, một người Tày thôn Úc mới nuôi cá bỗng khoảng chục năm nhưng hiện có ao cá to nhất nhì thôn, cho biết trên sông Chảy, sông Gâm dân chài lưới vẫn bắt được loại cá này. Tuy nhiên do bị săn lùng ráo riết nên cá bỗng ngoài tự nhiên ngày càng hiếm. Còn cá nuôi trong ao, phải sau nhiều năm mới bắt đầu đẻ trứng, mà cũng chỉ có khoảng 20-30% cá con sống được đến khi trưởng thành. Để phát triển đàn cá, mở rộng diện tích ao nuôi, bà con phải đi khá xa sang Hà Giang tìm mua cá giống.
“Cá bỗng chắc thịt, thơm ngọt hơn những loại cá khác, có thể ăn tái như thịt bò mà không tanh, ngày càng được nhiều người ưa chuộng. Dịp Tết, nhiều người ở xa tới thôn Úc mua cá về làm cỗ, các nhà hàng cũng thường đặt mua cá, chúng tôi không có đủ cá để bán” – ông Mai kể và cho biết thêm, qua đài báo bà con cũng biết ngành thủy sản đã nhân giống thành công cá bỗng từ lâu, nhưng không phổ biến do thời gian nuôi lâu, và ở đây xa xôi khuất nẻo cũng chẳng biết tìm mua “cá giống của trung ương” ở chỗ nào.
Anh Hứa Trung Úy tiết lộ: “Nghe đâu ở trên xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên (Lào Cai) người Tày mình cũng biết cách làm cho trứng cá bỗng nở thành cá con rồi. Chắc phải thu xếp lên đó học nghề thì mới chủ động nguồn giống, làm ăn lâu dài được”…
100 triệu đồng học nhân giống cá bỗng
Nghe được thông tin hay cũng như bắt được của quý, rời thôn Úc, tôi hối hả quay xe lại Quốc lộ 70, chạy ngược lên Phố Ràng rồi rẽ phải vào Quốc lộ 279 một thời oanh liệt gắn liền với cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc. Sau cung đường vòng vèo đèo đốc liên tục ngót 150 km, thoáng ngỡ ngàng khi đến xã Nghĩa Đô nằm khuất sau điệp trùng rừng núi lại mang dáng dấp miền quê trung du, với đồng lúa vàng trải dài bên những đồi cọ xanh um.
Chiếc bể “ấp trứng” cá bỗng duy nhất của người Tày bản Nà Mường, xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên, Lào Cai
Người dân Nghĩa Đô có truyền thống nuôi thủy sản, chủ yếu là các loại “bình dân” như rô phi, trắm cỏ, trôi, mè… Con cá bỗng cũng xuất hiện ở Nghĩa Đô từ hàng chục năm nay, nhưng chuyện “ấp trứng” cá bỗng mới duy nhất 1 người Tày làm được, đó là ông Hoàng Văn Chạy ở bản Nà Mường. Sự kiện này nổi tiếng đến mức về xã hỏi thăm nhà ông Chạy thì ai cũng biết và nhiệt tình chỉ đường.
Buông bát cơm chiều ra đón khách, ông Hoàng Văn Chạy tỏ ra e dè, hỏi cặn kẽ rồi mới dẫn ra thăm 3 ao nuôi cá bỗng với tổng diện tích mặt nước khoảng 5 sào, gồm 1 ao nuôi cá con, 1 ao nuôi cá bố mẹ và 1 ao cá thương phẩm. Chuyện trò “đúng mạch” một hồi lâu, ông Chạy mới tâm sự rằng chẳng phải ông tiếc rẻ “giữ bí quyết” gì đâu, mà chẳng qua cái “sự nghiệp” học nhân giống cá bỗng nó kỳ công và tốn kém quá, nên bây giờ chỉ nói cho những ai “biết người biết của” thôi.
Chục năm trước, ông Chạy là người đầu tiên đem cá bỗng về bản Nà Mường. Tìm mua cá giống, ông phải lặn lội ngược xuôi từ Hà Giang cho đến Hải Dương, Vĩnh Phúc, vào cả Thanh Hóa xem con “cá thần” nó thế nào. Ông Chạy cho biết, điểm khác biệt duy nhất là cá bỗng ở Thanh Hóa có khởi điểm vây lưng ở trước khởi điểm vây bụng, còn cá bỗng Tây Bắc có khởi điểm vây lưng ở sau khởi điểm vây bụng… Cá bỗng dễ ăn, hầu như không thấy bênh tật gì nên nuôi cũng không đến nỗi vất vả. Cái khó nhất là học kỹ thuật chăm sóc cá sinh sản, “ấp trứng nhân tạo” nhân giống tại nhà, để không phải trèo đèo lội suối đi xa mua cá giống.
Ông Chạy kể: “Tuổi tôi đã ngoài 60, trải đời cũng nhiều nhưng chưa có việc gì vất vả trường kỳ như nhân giống con cá bỗng. Phải mất mấy năm ròng đi học hỏi khắp nơi, học theo bài bản từ kỹ sư nông nghiệp và học cả kinh nghiệm dân gian của người nuôi lâu năm. Tổng cộng chi phí đi lại, ăn chực nằm chờ, đầu tư thiết bị, thí nghiệm thất bại… cũng tốn đến cả trăm triệu đồng mới thành công.”
Bể “ấp trứng” nhìn khá đơn giản, làm bằng xi măng có mái che, căng lưới giữ trứng giữa một hệ thống đường ống được thiết kế giúp nước lưu thông liên tục với tốc độ và nhiệt độ phù hợp. Cá bỗng khi đạt trọng lượng trên 3 kg mới bắt đầu sinh sản mỗi năm 2 lần. Theo ông Chạy, nếu để cá bỗng “tự đẻ” thì tỷ lệ trứng được thụ tinh rất thấp, còn lấy trứng và tinh trùng từ cá bố mẹ cho vào “bể ấp”, chỉ cần làm đúng kỹ thuật là gần như toàn bộ trứng đều nở. Hiện mỗi năm gia đình ông cho ra đời khoảng 2 vạn con cá giống, bán cho các hộ nuôi khác với giá 7.000 – 8.000 đồng/con, cùng với bán cá thịt, bình quân thu nhập từ 70 – 100 triệu đồng/năm từ cá bỗng.
Không chỉ ở Nà Mường, mà tại nhiều bản khác thuộc xã Nghĩa Đô cũng như các xã lân cận, người Tày đang tích cực mở rộng diện tích ao nuôi cá, và cá bỗng là một trong những lựa chọn ưu tiên. Chính quyền huyện Bảo Yên cũng đã phối hợp với một vài công ty tiến hành thí điểm nuôi thâm canh cá bỗng, nhân giống tại chỗ để từng bước nhân rộng, coi đây là hướng đi mới trong phát triển nghề thủy sản của địa phương.
Ông Hoàng Văn Chạy cười tự tin: “Nhu cầu cá bỗng trên thị trường rất lớn, nó là đặc sản chẳng bao giờ lo ế. Nếu các anh không vội, tôi sẽ chế biến đúng cách là bắt cá lên, đổ rượu ngô vào miệng cá cho “thông ruột” sạch đến mức không cần mổ, rồi mới tẩm ướp gia vị và đem nướng. Lúc đó mới biết tại sao cá bỗng được mệnh danh là 1 trong 5 loại “cá vua” của sông suối Tây Bắc (gồm cá anh vũ, cá dầm xanh, cá lăng, cá chiên và cá bỗng).
Theo Nguyễn Việt, Tạp chí Thương mại thủy sản
Cập nhật thông tin chi tiết về Người Nuôi Cá Ở Vằng Hên (Bắc Kạn) trên website Psc.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!